Evropska medicinska agencija (EMA) još u julu ove godine objavila je dokument u kojem je objašnjeno da lijek „remdesivir” (zaštićeni naziv: Veklury) kontroverzne američke kompanije „Gilead Sciences” nije djelotvoran koliko bi trebalo da bude i da samo kod jedne grupe zaraženih sa novim virusom korona skraćuje za četiri do šest dana vrijeme oporavka. Radi se o lijeku za čiju kupovinu Vlada Crne Gore od novca građana izdvaja oko 110.000 eura mjesečno.

– Ispitivanje je pokazalo da su se, u ukupnoj populaciji uključenoj u ispitivanje, bolesnici liječeni lijekom „veklury” oporavili nakon otprilike 11 dana, u poređenju sa 15 dana za bolesnike koji su primali placebo (prividno liječenje). Za bolesnike s teškim oblikom bolesti kojima je potreban dodatni kiseonik, vrijeme oporavka iznosilo je 12 dana za one koji su primali „remdesivir”, a 18 dana za bolesnike koji su primali placebo. Međutim, nije uočena razlika između vremena oporavka u podskupini bolesnika s teškim oblikom bolesti koji su počeli primati „remdesivir” kada su već bili spojeni na mehaničku ventilaciju ili ECMO (izvantjelesnu membransku oksigenaciju). Nije uočena razlika ni kod bolesnika s blagim/umjerenim oblikom bolesti kojima nijesu trebao dodatni kiseonik: vrijeme oporavka iznosilo je pet dana za obje skupine, i onu koja je primala „remdesivir” i onu koja je primala placebo – navodi se u dokumentu EMA iz jula ove godine.

Iako su ti podaci mjesecima bili javno dostupni, Ministarstvo zdravlja, na čelu sa odlazećim ministrom Kenanom Hrapovićem, odlučilo je da kupi lijek koji ne liječi. Za to su tokom ovog mjeseca dobili saglasnost Vlade Crne Gore, na čijem je čelu odlazeći premijer Duško Marković. Radi se o lijeku koji je skup i za koji se novac građana izdvaja u vremenu kada su budžetski prihodi značajno umanjeni zbog mjera protiv širenja novog virusa korona.

Najčešća nuspojava lijeka „veklury” (koja se može javiti u više od 1 na 10 osoba) u zdravih dobrovoljaca bile su povišeni parametri jetrenih enzima u krvi, što je znak oštećenja jetre. Najčešća nuspojava kod bolesnika oboljelih od Kovida-19 je mučnina (slabost), koja se može javiti u manje od jedne na deset osoba.

– Glavno ispitivanje na 1.063 hospitalizovanih bolesnika oboljelih od bolesti Kovid-19 (120 bolesnika s blagim do umjerenim oblikom bolesti i 943 s teškim oblikom bolesti) pokazalo je da „veklury” kod nekih bolesnika može ubrzati oporavak i skratiti trajanje njihove terapije ili njihovog boravka u bolnici – piše, između ostalog, u dokumentu EMA.

Lijek „veklury” je odobren u Evropi jer je, kako tvrde, pokazao klinički značajan učinak na vrijeme oporavka u bolesnika s Kovidomom-19 koji su razvili upalu pluća i kojima je potreban dodatni kiseonik, a bolesnici su ga dobro podnosili i izazivao je blage nuspojave.

– Stoga je Evropska agencija za lijekove zaključila da koristi od lijeka „veklury” nadmašuju s njim povezane rizike te da lijek može biti odobren za primjenu u EU. U kontekstu stanja u području javnog zdravlja i hitne potrebe za učinkovitim liječenjem bolesti Kovid-19, lijek „veklury” dobio je „uslovno odobrenje za stavljanje u promet”. To znači da se očekuju dodatni podaci o lijeku koje kompanija mora dostaviti – navodi se u dokumentu. Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) prije nekoliko dana saopštila je da ljekovi „remdesivir”, hidroksihlorokin, lopinavir/ritonavir i proizvodi interferona daju male ili nikakve rezultate u borbi protiv bolesti kovid-19. Kompanija „Gilead” izrazila je zabrinutost, jer „podaci nijesu detaljno analizirani”, pa tvrdi da se zbog toga „ne može donijeti nikakav objektivan zaključak o efikasnosti `remdesivira`", prenio je ranije Radio Slobodna Evropa.

Vl.O.

---

Kompanija povezivana sa prevarama
Kontroverzna američka farmaceutska kompanija „Gilead Sciences” u medijima u toj zemlji je ranije povezivana sa nekoliko nezakonitosti, odnosno prevara. U septembru ove godine američko Ministarstvo pravosuđa objavilo je da je kompanija „Gilead Sciences” pristala da plati 97 miliona dolara kako bi riješili problem prevare, odnosno kršenja zakona, u vezi lijeka te firme „Letairis”, koji se koristi zbog plućne arterijske hipertenzije. U ranijim godinama mediji u Americi pisali su članke o malverzacijama te kompanije i sa ljekovima za HIV i Hepatitis C.